PİAGET’E GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ - KPSS Eğitim Bilimleri- Gelişim Psikolojisi Kısa Özet

PİAGET’E GÖRE BİLİŞSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ

1.  Duyusal hareket (motor) dönemi  (0–2/3 yaş)

-          Çevreye uyum sağlamayı öğrenir.

-          Bebek dünyayı duyarak, hissederek, yaparak yani duyu ve motor davranışlara göre öğrenir, problem çözme yöntemi deneme-yanılmadır.

-          Bebekler doğuştan bazı refleksler ile dünyaya gelirler. İlk refleksler “emme ve yakalama”dır. 6. ve 8. aylarda ise refleksli davranışlardan amaçlı davranışlara geçer.

-          9-10. aylarda nesnelerin sürekliliği (kalıcılığı) ilkesi kazanır. Nesnelerin kalıcılığı; bebeğin kendi görüş alanının dışında kalsa dahi nesnelerin var olduğunu bilmesidir. Bu ilkenin kazanılması bebeğin belleği kullanmaya başladığını gösterir.

-          Ses Bulaşması (Buluşması): Bebeklerin, çevrelerinde bu­lunan başka bebeklerin ağlamalarını duyduklarında bu durumu hoş olmayan tedirginlik verici bir durum olarak algılamaları ve ağlamaya başlamalarıdır.

-          Doğadan Ayrışma: Bebek en başlarda kendisini doğadan ayrı sanmaz. Varlığın ve yokluğun bilincinde değildir. Zamanla kendi benliğinin ve diğer varlıkların farkına varır ve kendini dış dünyadan ve nesnelerden ayırt eder.

-          Ayrılık kaygısı yaşanır (anneden ayrılma korkusu)

-          Devresel (döngüsel) tepkiler ortaya çıkar. Döngüsel tepki; çocuğun önceden rastlantı sonucu bulduğu ve zevk aldığı hareketleri artık “bilinçli” olarak sürekli yapmasıdır. Devresel tepki döngüsel tepkiyi de içine alır. Döngüsel tepkiler devresel tepkilerin başlangıcıdır. Devresel tepkiler 6 yaşına kadar devam eder. Duyusal-motor dönemde bu tekrarlar bedensel  (motor) ağırlıklıdır, bu dönemden sonra (işlem öncesi dönemde) tekrarlar zihinsel ağırlıklı olmaya başlar. Mesela; ebru sekiz aylıkken rastlantı sonucu müzik kutusunun ipini çekmeyi keşfetmiştir.  Ebru sekiz buçuk aylık olduğunda müzik kutusunun ipini artık isteyerek çekmekte ve bundan çok hoşlanmaktadır (2004 KPSS).

-          Devresel tepkiler daha sonra tekrarlana tekrarlana alışkanlıkları oluştururlar.

-          Model alma ve taklit etme kökenli davranışlar ortaya çıkar. Çocuk, başlangıçta sadece görebildiklerini taklit eder. İlerleyen zamanlarda görmüş olduğu bir olayı, olay kalktıktan sonra tekrarlayabilir, buna ertelenmiş taklit denir.