BİLİŞSEL (ZİHİNSEL) GELİŞİM -KPSS Eğitim Bilimleri- Gelişim Psikolojisi KIsa Özet

- BİLİŞSEL (ZİHİNSEL) GELİŞİM

Bilişsel gelişim, bireyin çevresindeki dünyayı anlama ve öğrenmesini sağlayan, aktif zihinsel faaliyetlerdeki gelişimdir.

PİAGET’İN BİLİŞSEL GELİŞİM KURAMI

Piaget, bilişsel gelişimi biyolojik ilkelerle açıklamıştır. Bilişsel gelişimin beyin ve sinir sisteminin olgunlaşması ve bireyin çevreye uyum sağlaması sonucunda ortaya çıktığını savunmuştur. Bireyi bilgi kazanma sürecinde aktif olarak kabul etmiştir. Çocuk zihniyetinin yetişki­nin zihniyetiyle hiçbir ilişkisi olmadığını öne sürmüştür. Çocuğun mantığı kendine özgü olduğu gibi, ona göre, düşüncesi de benmerkezlidir.

BİLİŞSEL GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1-) Olgunlaşma: Bilişsel gelişim biyolojik temellere dayalı bir süreçtir. Bilişsel gelişim beyin ve sinir sisteminin olgunlaşmasına paralel olarak gelişir.  Mesela; yeni doğan bir çocuk sadece refleksleri ile tepki verirken beyin ve sinir sistemi olgunlaştıkça reflekslerin yerini bilinçli tepkiler alır. Yani beyin ve sinir sistemi yeterli olgunluğa ulaştığında bilişsel süreçlerde ilerleme olur.

2-) Yaşantı (Deneyim): Zihin gelişimi kişinin geçirdiği yaşantı zenginliği ile ilişkilidir. Yaşantı zenginliği ne kadar çoksa (daha çok özümseme ve uyumsama yapacağı için), zihinsel gelişim o oranda daha iyi olur.

3-) Sosyal etkileşim/geçiş (Toplumsal aktarma):  Çocuğun kendi deneyimi dışında aileden, arkadaşlarından, öğretmeninden, TV’den kısacası bulunduğu tüm çevreden edindiği verilerdir.

4-) Dengeleme: Yukarıdaki üç etmeni bir araya getirerek zihinsel yapıyı inşa etmektir. Çocuk için yeni gelen her bilgi dengeyi bozarak zihinde gerilim oluşturur. Özümleme ve uyumsama süreçlerinin birbirleriyle etkileşimi sonucu bu denge yeniden sağlanarak öğrenme gerçekleşir. Zihin tüm hayatı boyunca bu dengeyi sağlama eğilimindedir.