Havighurst, bireylerin gelişiminin dönemler halinde gerçekleştiği ve her dönemin kazanılması gereken özelliklerinin bulunduğunu belirtmiştir. Her dönemin gerektirdiği gelişim görevleri kazanılmazsa bir sonraki dönemde kazandırılması zor olur. Gelişim görevlerini etkileyen etmenler: büyüme, olgunlaşma, çevre, çevre (toplumsal) beklenti ve bireysel beklenti
Bebeklik dönemi gelişim görevleri (0-2 yaş)
Fiziksel gelişimin en hızlı olduğu 2. dönemdir.
Ø Nefes almayı ve emmeyi öğrenme
Ø Fiziksel çevredeki değişikliklere uyum sağlama
Ø Dışkı kontrolünü gerçekleştirme (tuvalet eğitimi)
Ø Refleksif davranışlar ağırlıkla görülür.
Ø Belirli zamanlarda uyanık kalmayı ve uyumayı gösterme
Ø Dönemin sonlarına doğru konuşmayı, yürümeyi ve katı yiyecek yemeyi/çiğnemeyi öğrenme
İlk çocukluk dönemi gelişim görevleri (2-6/7 yaş)
(Okul Öncesi, Oyun Dönemi)
Fiziksel gelişim yavaşlar.
Ø Konuşmayı ve yürümeyi öğrenme
Ø El-göz uyumunu sağlamaya başlaması (kaba motor becerileri kazanmaya başlama)
Ø Kendi öz bakım becerilerini (yemek yeme, giyinme vb.) yerine getirebilme
Ø Cinsiyet farklılıklarını öğrenme ve ilk cinsel kimliğini kazanmaya başlama (Cinsiyet gelişimi başlar.)
Ø Toplumsal kurallara dair doğru ve yanlış davranışı ayırt etmeye ve toplumsal rolleri öğrenmeye başlama (Sosyalleşme başlar.)
Ø Değişik yaş gruplarıyla iletişim kurmayı öğrenme, duygularını fark etmeye başlama
Ø Okumaya-yazmaya hazır hale gelme.
Son çocukluk dönemi gelişim görevleri (7-11 yaş)
(İkinci Çocukluk, Okul Dönemi)
Fiziksel gelişimin en ağır olduğu dönemdir.
Ø Kendine karşı olumlu, yararlı tutumlar oluşturma
Ø Okuma, yazma ve hesaplama ile ilgili 3 temel beceriyi geliştirme ve zaman kavramlarını tanıma
Ø Yaşıtlarıyla gruplar oluşturabilme, kişiler arası ilişkilerini geliştirme (Sosyalleşme yoğunlaşır.)
Ø Cinsiyetine uygun rolleri benimseme ve onlarla özdeşleşme
Ø Davranışlarının sorumluluğunu alabilme
Ø Kendi başına kararlar alabilme ve kişisel bağımsızlığını kazanmaya başlama
Ø Vicdan ve değerler sistemi geliştirmeye başlama
Ø Somut düşünmeyi öğrenme
Ø Solunum sistemi ve ciğerler gelişir.
Ergenlik dönemi gelişim görevleri (11/12-18 yaş)
Ø Bedensel özelliklerini kabul etme, bedensel ve fiziki değişiklikleri yaşama ve yeni bedensel özellikleri ile barışık olma
Ø Aile içerisinde duygusal bağımsızlığını kazanma ve farklı olma
Ø Her iki cins yaşıtlarıyla (akranlarıyla) olgun ilişkiler kurabilme
Ø Bir yetişkin kadın veya erkek sosyal rolünü edinme (cinsel kimliğin kazanılması)
Ø Evlilik ve aile hayatına ilişkin düşünce planında hazırlanma
Ø Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma
Ø Toplumsal görevlerini yerine getirebilme ve toplumsal sorumluluklar alabilme
Ø Kişisel değerlerine göre bir değerler ve ahlak sistemi oluşturma (yaşam felsefesi oluşturma)
Ø Birincil ve ikincil cinsiyet özellikleri kazanma
Ø Androjen kimlik görülür. (Androjen kimlik: Cinsiyetiyle zıt rolleri benimseme/uygulama. Bir kadının araba tamircisi olması gibi)
Genç yetişkinlik dönemi gelişim görevleri (18-30/35)
Ø Bir işe başlama
Ø Eş seçme
Ø Eşiyle beraber uyumlu yaşamayı öğrenme (yani aile kurma)
Ø Arkadaş ve sosyal gruplara katılma
Ø Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme
Ø Ev yönetimini ve çocuk sorumluluğunu üstlenebilme
Orta yetişkinlik dönemi gelişim görevleri (35-65)
Ø Fizyolojik değişmeye ve yaşlanmaya uyum sağlama
Ø Toplumsal sorumlulukların artmasının kabulü
Ø Eşiyle bütünleşmiş bir kişi olarak hayatına devam etme
Ø Hayat standartlarını ve gelir artırıcı ekonomik şartları devam ettirme
Ø Serbest zamanların değerlendirilmesi
Ø Çocuklar ve yaşlı kuşaklarla ilişkilerin sürdürülmesi ve onlara yardım ve rehberlik etme
Ø Sivil toplum örgütlerine katılma ve çalışmalarda bulunma
İleri yetişkinlik dönemi gelişim görevleri (yaşlılık)
Ø Azalmış olan bilişsel ve fiziki gücü anlama ve kabullenme
Ø Emekliliğe ve azalan gelire uyum sağlama
Ø Aile içindeki kayıpları (akraba ve eşin ölümü) kabullenme
Ø Kendi yaşamına uygun toplumsal rolleri kabullenme ve uygulama
Ø Kendisinin rahat edebileceği fiziki ve sosyal ortamları düzenleme
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder